ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΗ ΥΠΕΡΒΑΣΗ

Σπύρου Κίκερη

                                                                                   ΚΕΔΑ ΖΟΥΜΠΕΡΙ

                                                                                        26-8-2014

ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΗ ΥΠΕΡΒΑΣΗ

(ΤΟ F-104 ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑ)

Διευκρινήσεις

  Προς κατανόηση των αναγραφομένων, από τους μη σχετικούς προς το θέμα, εκτιμώ ότι είναι άκρως αναγκαίες οι διευκρινήσεις που ακολουθούν:
Το F-104 ήταν ένα αξιοθαύμαστο, εντυπωσιακότατο και πρωτοποριακό αεροπλάνο διώξεως βομβαρδισμού, δυνάμενο να μεταφέρει και ειδικό όπλο (Πυρηνική κεφαλή!)

 Ευρέως είναι γνωστό ως F-104G Starfighter, που στα ελληνικά σημαίνει Αστρομαχητής! Κατέχει πολλά ρεκόρ ύψους, ταχύτητας και βαθμού ανόδου, σε ένα λεπτό και είκοσι δευτερόλεπτα (1΄20΄΄), για παράδειγμα, έφτανε στο ύψος των 30.000 ποδών (10χλμ))!

 Χρησιμοποιήθηκε ευρέως από τη NASA για υπερηχητικές δοκιμές και εκπαίδευση αστροναυτών, μέχρι το 1994! Όλα δε αυτά, από ένα αεροπλάνο που έκανε την πρώτη του πτήση το Μάρτιο του 1954!

 Στη χώρα μας χρησιμοποιήθηκε για διάστημα περίπου τριάντα ετών, συμπληρώνοντας 225.000 ώρες πτήσεων! Ο δείκτης ασφαλείας του ήταν μικρός, γι’αυτό και κατά καιρούς ονομάσθηκε Flying coffin (Ιπτάμενο φέρετρο), Widowmaker (Κατασκευαστής Χηρών), Missile with a Man inside (Βλήμα με Άνθρωπο εντός του)

Έμοιαζε κυριολεκτικά με πύραυλο, λόγω του υπερβολικά μικρού εκπετάσματος των πτερύγων του! Στην Ελλάδα έκανε πανηγυρική εμφάνιση, ελάχιστα μετά την άφιξή του, στην παρέλαση της 25ης Μαρτίου του 1964!

  Ένα χρόνο προτού εισέλθω στη Σχολή Ικάρων, τα μάτια μου δάκρυσαν βλέποντας έναν «πύραυλο», να ίπταται πάνω από τον Άγνωστο Στρατιώτη, ακριβώς με τη διέλευση της Σχολής Ικάρων, έμπροσθεν των επισήμων και να εξαφανίζεται κατακόρυφα στον Αττικό ουρανό! Χειριστές του ήταν οι Επισμηναγοί Παναγιώτης Αναγνώστου και Πέτρος Μαρίνος, Διοικητής και Υποδιοικητής της υπό οργάνωση Μοίρας, που δυστυχώς μετά από μικρό διάστημα αναλήφθηκαν αμφότεροι σε αεροπορικό ατύχημα, με το ίδιο αεροσκάφος! Να πω, ότι πήγαν από μάτι; Ας το αντιπαρέλθω!

   Για μένα ήταν η δεύτερη, μετά δακρύων, συγκινησιακή μου φόρτιση, στις αναρίθμητες και πολυδιάστατες επαφές και σχέσεις μου με τις πτήσεις!

  Η πρώτη μου ήταν στην κηδεία του συμπατριώτη μου Ευάγγελου Παπά, πρωτοετούς Ικάρου, που έγινε στην Εκκλησία της Παναγίας στην Πρέβεζα, συνεπεία θανάτου σε αεροπορικό ατύχημα στη Γλυφάδα (29Μαΐου1951!). Την ημέρα εκείνη δεν είχα κλείσει τα έξι μου χρόνια.

  Ας επανέλθουμε όμως στην πτήση του Μαρίνου. Ακριβώς μετά ένός μηνός και εννιά ημερών, από την φοβερή εκείνη επίδειξη, ήτοι στις 8 Μαΐου του1964, ο Μαρίνος έμελλε ν’απωλεσθεί με το ίδιο Αεροπλάνο, σε θανατηφόρο ατύχημα, μαζί με το Διοικητή της Μοίρας Παναγιώτη Αναγνώστου! Αυτοί ήταν και οι δύο πρώτοι Έλληνες πιλότοι που είχαν εκπαιδευτεί στις ΗΠΑ!

  Πάντως θα πρέπει να υπογραμμισθεί ότι η χώρα μας είχε τους καλύτερους συντελεστές ασφαλείας, από τις 15 χώρες που χρησιμοποίησαν το υπόψη αεροσκάφος, παρά τους 16 χειριστές που απωλέσθηκαν! Η Γερμανία για παράδειγμα απώλεσε το 30% της δύναμής της σε αριθμούς!

  Συνοψίζοντας για το συγκεκριμένο αεροπλάνο, η σχέση του με τους καθ’οιονδήποτε τρόπο εμπλεκόμενους, έχει χαρακτηρισθεί σαν σχέση ανείπωτης αγάπης και απύθμενου μίσους, θυμίζοντας έρωτες μεγάλους!
Το αεροπλάνο αυτό, όπως ακριβώς φαίνεται στην φωτογραφία επικεφαλίδας, συνάντησα προσφάτως σε θέρετρο της Πολεμικής Αεροπορίας. Με το που το αντίκρισα, μέσα μου διεγέρθηκαν αλλόκοτα συναισθήματα και εντυπώσεις, που βίαια μ'έσπρωξαν σε τούτη τη γραφή.

  Στο σημείο αυτό και επειδή εκτιμώ ότι τα αναγραφόμενα ίσως θεωρηθούν υπερβολικά και κάπου παρεξηγήσιμα, οφείλω να αναλύσω κάποια θέματα σχετικά με την ψυχολογία του ιπταμένου και τη σχέση του με την πτήση.

  Ο Ιπτάμενος από ψυχολογικής σκοπιάς, θεωρείται σαν ένα ψυχοδυναμικό πεδίο μέσα στο οποίο δρουν και μεταβολίζονται διαφόρων ειδών δυνάμεις. Οι δυνάμεις αυτές είναι οι παράγοντες που επιδρούν στη στάση του, έναντι της πτήσης, καθορίζοντας εν τέλει και την στάση του.

  Οι υπόψη παράγοντες διαιρούνται σε δύο μεγάλες κατηγορίες την κατηγορία των Θετικών και Αρνητικών παραγόντων. Θετικοί είναι εκείνοι που προκαλούν την αγάπη για την πτήση, αρνητικοί εκείνοι που προκαλούν την απέχθεια για την πτήση, όπως για παράδειγμα τα αεροπορικά ατυχήματα, κυρίως τα ανεξακρίβωτα.

  Δεν μπορώ, για ευνόητους λόγους, να επεκταθώ στο τεράστιο αυτό θέμα, το οποίο και κατέχω απολύτως, οφείλω όμως να πω δυο λόγια για κάποιους απόκρυφους Θετικούς παράγοντες, που ο κοινός νους δεν διανοείται!

  Θετικότατος λοιπόν παράγων είναι Η Ικανοποίηση του Ναρκισσισμού, το ανυπέρβλητο, δηλαδή, του δυναμισμού, της υπερηφάνειας και της ωραιότητας! Η ικανοποίηση αυτή, θεωρείται σαν ψυχολογική ανάγκη όλων των ανθρώπων, με μόνη διαφορά ότι στον ιπτάμενο η ικανοποίησή της είναι ευχερής! Καθόσον ο ιπτάμενος στο μυαλό του, συνειδητά ή μη δεν διαχωρίζει τις έννοιες Χειριστής-Αεροσκάφος, αλλά θεωρεί το δεύτερο σαν επέκταση του εαυτού του, επαυξάνοντας τις δυνάμεις του και τις δυνατότητές του! Εκείθεν και η προσωποποίηση αυτού, κατά κανόνα.

  Ένας άλλος θετικός παράγων είναι « Ο Γενετήσιος Συμβολισμός καθόσον στην αναλυτική της θεωρία, κυρίως στο χώρο του υποσυνείδητου, η πτήση είναι αρκετές φορές συμβολική αυτής καθαυτής της πράξης του έρωτα, όπου στο Αεροσκάφος αποδίδεται ρόλος παθητικός στο δε χειριστή ρόλος ενεργητικός! Αυτό εξηγεί και αρκετές ακατανόμαστες φράσεις που εκστομίζονται στις πτήσεις από τους πιλότους προς τα αεροσκάφη, κατά περίπτωση «άτιμο, πρόστυχο, θα σε σκίσω….» και ας μην επεκταθούμε στη σλαγκ.

  ΚΕΔΑ σημαίνει: Κέντρο Ετοιμότητας Διασποράς Αεροπορίας. Τα κέντρα αυτά τη μεν Ειρηνική περίοδο λειτουργούν σαν χώροι παραθερισμού και αναψυχής του προσωπικού της Πολεμικής Αεροπορίας (Π.Α). Την δε πολεμική περίοδο σαν κέντρα υποδοχής και διαμονής των οικογενειών του προσωπικού των πολεμικών μονάδων της Π.Α που διαμένουν εντός αυτών! Ίσως η περίπτωση εκπλήσσει γι’αυτό πιθανότατα είναι αναγκαίες περισσότερες διευκρινήσεις.
  Ναι, εντός των αεροδρομίων υπάρχουν οικήματα μόνιμης διαμονής των οικογενειών του προσωπικού! Για μένα είναι ένα τεράστιο λάθος, με απρόβλεπτες συνέπειες! Η ζωή των υπηρετούντων στην ΠΑ είναι δύσκολη, πολύ σκληρή και μερικές φορές οδυνηρή! Υπάρχουν γυναίκες και παιδιά που είδαν τους συζύγους τους και τους πατέρες τους να καίγονται ζωντανοί και αυτό, όσο και να μοιάζει, δεν είναι υπερβολή! Να γιατί θεωρώ μέγα λάθος την ύπαρξη οικισμών εγγάμων εντός των αεροδρομίων (ΑΔ)! Η σύγχρονη τακτική κατασκευής προβλέπει οικισμούς πλησίον των ΑΔ, ποτέ όμως εντός αυτών!

  Σε περίπτωση πολέμου οι μάχιμες  μονάδες της Π.Α, τα αεροδρόμια εν προκειμένου, αποτελούν εκ προοιμίου πρωταρχικούς στόχους του εχθρού, οπότε εύκολα μπορεί ν’αντιληφθεί κάποιος ότι οι χώροι αυτοί είναι απολύτως ακατάλληλοι για την διαμονή οικογενειών.

  Με οδύνη ενθυμούμαι, για παράδειγμα, ότι το 1974 διέμενα με τη γυναίκα μου και την ενός έτους κόρη μου, εντός του αεροδρομίου της 110 πτέρυγας μάχης, της μεγαλύτερης πολεμικής μονάδας που διέθετε και διαθέτει η χώρα μας, με έδρα τη Λάρισα!
  Εκεί λοιπόν χαράματα της 20ης Ιουλίου του 1974, άκουσα τις σειρήνες να ηχούν στο ρυθμό της πολεμικής κινητοποίησης, ενώ ήταν γνωστά από τις ειδήσεις, τα διαδραματιζόμενα στην Κύπρο (Πραξικόπημα κατά Μακαρίου, ετοιμότητα Τούρκων κτλ)

  Υπηρετούσα σε πολεμική Μοίρα, έβαλα τη φόρμα πτήσεων κι’ούτε που πρόλαβα να χαιρετίσω γυναίκα και παιδί! Σε χρόνο μηδέν βρέθηκα δεμένος μέσα σ’ένα μονοθέσιο αεριωθούμενο, προσμένοντας με βεβαιότητα 100% το σήμα απογείωσης.

  Τι έγινε η οικογένειά μου; Πέρασαν αρκετά μερόνυχτα να το μάθω! Τουλάχιστον η γνώση θα βοηθούσε στην επαύξηση ηθικού του πολεμιστή και εκείθεν της μαχητικής του ικανότητας! Ναι πολύ αργότερα έμαθα ότι ένας Σμηνίτης της Ασφάλειας πήγε και τους είπε «Πρέπει να φύγετε άμεσα από δω!» Κοντολογίς «Έξω από δω!»

  Σήμερα ευτυχώς υπάρχει σχέδιο εκκένωσης με προβλεπόμενους χώρους υποδοχής και διαμονής των οικογενειών, οι χώροι αυτοί είναι τα λεγόμενα ΚΕΔΑ. Ένα τέτοιο κέντρο λοιπόν είναι και το ΚΕΔΑ του Ζούμπερι ή Αγίου Ανδρέα όπως λέγεται.

  Η θέση του είναι στις ανατολικές ακτές της Αττικής σε απόσταση περίπου 25 Χλμ από το κέντρο των Αθηνών! Εκεί λοιπόν βρέθηκα και’γω, τέλη του Αυγούστου, για λίγες ημέρες αναψυχής με τη μεγάλη μου κόρη, το σύζυγό της και τα δυο τους παιδιά.

  Πού στάθηκα στα πολλά και διάφορα του ΚΕΔΑ; Ποιος θα το πίστευε; Με τις ώρες καθόμουν και χάζευα το μονοθέσιο τζετ τύπου F-104, που φαίνεται στην φωτογραφία της αρχής, τούτης της γραφής και είχε τοποθετηθεί εκεί για λόγους τιμής, καλαισθησίας και εμψύχωσης μια και έχει αποσυρθεί από τη δράση προ πολλού!

  Έτσι λοιπόν, ένα άγουρο πρωινό στη Δύση του Αυγούστου, ο Διοικητής του ΚΕΔΑ Σμήναρχος Ιπτάμενος Δημ. Κουτσουράκης, με είδε σ’απόλυτη μοναξιά να κάθομαι, στο Βορειοανατολικό άκρο του εστιατορίου, κοιτάζοντας εκστασιασμένος, το ανυπέρβλητο σε κάλος και υπερηφάνεια, διακοσμητικό F-104, έχοντας ένα χαρτί κι’ένα μολύβι στα χέρια μου!

-«Καλημέρα Κε Κίκερη» μου είπε «Τί κάνετε εδώ πρωί, πρωί;»

- Ε, να προσπαθώ να ζωντανέψω το F-104, του είπα. Εκείνος με κοίταξε περίεργα και’γω του επανέλαβα «Να ζωντανέψω το F-104 προσπαθώ Κε Διοικητά, καταλάβατε τι εννοώ, καταλάβατε;»

-«Κατάλαβα, κατάλαβα» μου είπε κι’απομακρύνθηκε.

  Με την αποχώρησή του μονολόγησα «πάλι ψέματα είπες, πάλι, πάλι!» Στην πραγματικότητα ήθελα εκείνο κι’ εμένα να ζωντανέψω! Όμως το δεύτερο δεν το είπα και δεν το είπα, γιατί ανέκαθεν εμείς οι ατελείς άνθρωποι είμαστε ανειλικρινείς και ιδιοτελείς, τουτέστιν εγωιστές, έναντι των απωθημένων μας!

  Ναι πάντοτε κρύβουμε τ’απωθημένα μας και τις όποιες επιθυμίες τους, μέσα στις σκοτεινότερες κρύπτες του λαβύρινθου, που ψυχισμός μας λέγεται!

  Εν πάση περιπτώσει Ξαναμάζεψα τις σκέψεις μου και τους στοχασμούς μου, κοιτάζοντας με περισσότερη έκσταση το πακτωμένο γερά στο έδαφος αεροπλάνο «Θρύλος!» εκεί στο άκρο του Αγίου Ανδρέα, πλάι στο φάρο! Εκεί, εκεί στην παγιωμένη και παγωμένη εκθεσιακή του στάση, που το ήθελε με μια γωνία ανόδου 40-45ο και μια ελαφρά δεξιά κλίση 7-8ο, αρχίζοντας δειλά, δειλά και διαλειμματικά να γράφω:

ΝΟΣΤΑΛΓΙΚΗ ΥΠΕΡΒΑΣΗ

‘‘Ήταν πρωί, πολύ πρωί, ήταν σχεδόν σκοτάδι
κι’ο στοχαστής κι’οι σκέψεις του, πολύ βαθιά στο χάζι!
Το χάζι ήτανε νεκρό, κανείς δεν αμφιβάλει
κι’όμως ο δόλιος στοχαστής μαζί του συζητάει!
Ξάφνου ορμάει στο χαρτί και γράφει, όλο γράφει
κι’ανατριχιάζει και σκιρτά, σ’αυτά που περιγράφει!
Το δάκρυ στάζει στο χαρτί, απ’των καημών τα βάθη
την άκρη ψάχνοντας να βρει, στων Σταυραϊτών τα πάθη!’’

Δυο μέρες έχω πουμ’εδώ και ψάχνω, όλο ψάχνω
με την ανία πολεμώ, μάχη τη μάχη χάνω!
Μα αίφνης κάπου σταματώ και το Σταυρό μου κάνω
που βρήκα κάτι να πιαστώ, κάτι να ξανασάνω !

Στου Άγιαντρέα μια γωνιά, εκεί κοντά στο φάρο
πέφτει η δόλια μου ματιά, σ’ένα αεροπλάνο!
Τα μάτια κλείνω στη θωριά, στην έκπληξη τα χάνω
χιλιάδες μνήμες μου ορμούν δε ξέρω τι να κάνω !

Σφίγγω τα χείλια, την καρδιά, αφόρητα πονάω
τη λύπη μου περιφρονώ, να μη με βάλει κάτω!
Αρχίζω να μονολογώ και να παραμιλάω
δειλά, δειλά ν’αναπολώ, σιγά σιγά να γράφω!

Κι’όλο κοιτώ, ξανακοιτώ κι’επίμονα εμμένω
ν’αλληθορίζω τη ματιά, καθώς εκείνο βλέπω!
Το’να μου μάτι στο παρόν, τ’άλλο κάπου χαμένο
και’γω στ’ανύπαρκτο κενό, να το διαφεντεύω!

Το ξέρω πρέπει να βιαστώ, άπραγος να μη μείνω
σε υπερβάσεις να στραφώ και γητευτής να γίνω!
Σε έκσταση όταν βρεθώ και το μυαλό μου στύψω
μπορώ στ’αστερια ν’ανεβώ και Ήλιους να εκλείψω!

Ακόμα λίγο και μπορώ τ’απίθανο να ζήσω
τα μάτια κλείνω να μη δω, αυτά που θα τολμήσω!
Η ώρα φτάνει να του πω, το χρόνο θα νικήσω
κι’ελπίζω άμοιρο να δεις, σε λίγο θα σε λύσω!

Έχω καιρό, πολύ καιρό, καλό μου να σ’αγγίξω
καιρό να σ’ευχαριστηθώ και να σ’ευχαριστήσω!
Το χρόνο λεν αδύνατον κανείς να φέρει πίσω
μα’γω σε λίγο θα το δεις, αυτόν θα τον ξεσκίσω!

Βιώνω δίχως ουρανό, ατέλειωτο καιρό
κι’ας έμελλε να τον γευτώ χρόνια σαράντα οχτώ!
Να ο καημός πως γίνεται αδάμαστο θεριό
και παρασέρνει το μυαλό, στον παραλογισμό!

Θέλω να με γευτείς, να σε γευτώ
σαν τον παλιό καλό καιρό!
Να θυμηθείς, να θυμηθώ
να γίνουμ’ένα μας οι δυο!

Ναι μ’αποκρίνεται αυτό, και νιώθω πως με νιώθει
ποτάμι είναι ο καημός, τσουνάμι σαν στοιχειώνει!
Κοινοί μας είναι οι καημοί, κοινοί μας και οι πόνοι
κοινοί κι’οι αναστεναγμοί κι’αυτό που μας ενώνει!

Νιώθω ντροπής ταπείνωση, που μας νικούν οι χρόνοι
και βλέπουνε οι Ουρανοί, τη Γη να μας σκλαβώνει!
Μαγνήτης είμαι το θωρώ στο θαυμασμό ακόμη
μα’γω αυτόν το θαυμασμό, τον νιώθω σαν αγχόνη!

Καλό μου άστα τα πολλά, τα πονεμένα λόγια
στο νου ποτέ δεν ειν’αργά, μέτρα τ’ανεμολόγια!
Ποτέ καλό μου μη ξεχνάς, τα λόγια είναι φτώχια
μα τα ελέη πλούσια στου νου μας τη συμπόνια!

Έλα και πάρε τα κλειδιά του δόλιου του μυαλού μου
και άνοιξέ μου τα κελιά του διαλογισμού μου!
Σπάσε κατόπιν τα δεσμά, της λήθης του καημού σου
και άνοιξέ μου τα φτερά στη μνήμη τ’ουρανού σου!

Εγώ στην τρέλα της χαράς και της παραφροσύνης
εσύ στ’ανέμελα με μιας και στις χαρές της πτήσης
κι’οι δυο σ’ανάδρομη τροχιά, του έρωτα της λήθης
τα πάντα βρίσκω φυσικά, έργο της θείας φύσης!

Κράτα τα γκέμια μου καλά και πες μου αν φοβάσαι
είναι τα κέφια μου κακά και’συ καλά δεν θα’σαι!
Τα γκάζια πάντα μαλακά, ίσως δεν το θυμάσαι!
Έχει μεγάλη διαφορά; Πες το μου μη φοβάσαι!

Έχω τα μάτια μου κλειστά, ερμητικά κλεισμένα
σε όνειρα φανταστικά, είμαστε τα καημένα!
Καλό μου πέτα θαρρετά, καλοταξιδεμένα
κι’αν δε σ’ακούνε τα φτερά, άκου καλά εμένα!

Η πτήση ήταν βάλσαμο, όλη της ένα χάδι
μας πήρε όμως τα μυαλά κι’είναι σχεδόν σκοτάδι!
Ο φόβος λέει συνεχώς, «η αποχή μεγάλη!»
Και θα’ναι η προσγείωση, αλίμονό μας, βράδυ.

Όλα θα ειν’όπως παλιά, τότε που’μασταν ένα
τάματα έκανα πολλά γι’αυτήν εδώ τη μέρα!
Όλα θα είν’όπως παλιά για σένα και για μένα
μια και τα πάντα στη ζωή, είναι μία ιδέα!

Ενώ ο πόθος κόπαζε κι’ησύχαζαν τα πάθη
ο κόπος έπεφτε βαρύς στου στοχαστή το μάτι!
Να βυθιστεί δεν άργησε στου όνειρου την πλάνη
κι’αρχίζει να παραμιλά, για μια παλιά αγάπη!

Μα μ’εφιάλτες ξύπνησε και προς το φάρο ψάχνει
με θολωμένο το μυαλό και στραγγιγμένο δάκρυ!
Μα η αγάπη έστεκε, στη θέα αμανάτι
κι’η αυταπάτη κάλπαζε σαν πληγωμένο άτι!

  Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω το F-104 για την διέγερση του ψυχισμού μου! Όσο για το ζωντάνεμά του, επαφίεμαι στην κρίση του όποιου μου αναγνώστη.

                                                                                       Με Τιμή

                                                                                  Σπύρος Κίκερης